Kastamonu’nun Tosya ilçesine bağlı Yenidoğan Köyünde Osmanlı döneminde bir oda şeklinde imal edilen 150 yıllık kara kovanlarda organik bal üretiliyor.
4 metreye 5 metre ebatlarında bir oda şeklinde inşa edilen yapının yüksekliği 2.5 metreyi buluyor.
İçerisinde 42 adet kovanın yer aldığı çatma kovan diye tabir edilen ve tamamı ahşaptan oluşan odaya girmek için 50 santime 50 santim büyüklüğünde bir delikten sürünerek girmek gerekiyor.
Çatma kovanın 4 tarafında arıların giriş çıkış yapabilmesi için bir birinden bağımsız 42 adet küçük delikler bulunmaktadır. Osmanlı döneminden kalan ve halen bir örneğinin daha olmadığı belirtilen yapının içindeki kovanlarda arılar hem peteği hemde balı doğadan topladıklarıyla kendileri yapıyor.
Organik bal üreten ailenin 77 yaşındaki Üçüncü kuşak temsilcisi Hasan Mahsül , gazetecilere yaptığı açıklamada, dedelerinden kalma 150 yıllık arı kovanlarında bal ürettiklerini söyledi.
Dedesinin seferberlik döneminde askerde kaldığı için bal üretimine ebesinin devam ettiğini belirten Mahsül, “ Bir buçuk asırlık olan bu kovanlarda, ben, oğlum ve torunum organik bal üretmeye devam ediyoruz. Zamanında bu eşsiz kovan, büyük tomruklar oyularak yapılmış. Tosya’da bu kara kovandan sadece bizde var. “ ifadelerini kullandı.
Dördüncü kuşak bal üreticisi Hüseyin Mahsül de, “ Büyük dedemden kalma arıcılık işleriyle uğraşıyorum. Bu görmüş olduğunuz çatma kovanlıkta, bir buçuk asırdır arı yetiştiriliyor. Bu kovanlıkta hiç mum peteği yoktur. Sadece kara kovan vardır. Burada üretilen ballar tamamen arının emeğidir. Doğal olmayan başka bir şey kullanmayız. Bu çatma kovanlığın içinde tam olarak 42 adet arı kovanı vardır. Bir oda şeklinde olan çatma kovanlıkta arılarımız, bölüm bölüm olarak yerleştirilmiştir. Köyde diğer fenni kovanlarda da arı yetiştirerek bal üretmekteyim ancak bu çatma kovanda ürettiğimiz ballarımızın özel müşterileri var. “ diye konuştu.
Yenidoğan Köyü Muhtarı Refik Eşit ise, 60 kuturunda çam tomruklarının içi oyularak 150 sene önce inşa edilen bu yapıda, Mahsül ailesinin kuşaktan kuşağa organik bal ürettiğini belirterek şunları kaydetti:
“ Bu kovanları şimdi üretim yapan köylülerimizin dedesinin dedesi el ile oyarak yapmıştır. O günden bugüne kadar hiçbir değişikliğe uğramadan kullanılmaktadır. Bu tarihi ve eşsiz yapının içerisinde 42 adet arı kovanı bulunmaktadır. Bu aile yüzlerce yıldır köyümüzde çok güzel arıcılık yapmaktadır. Tarihimize sahip çıkan bu üreticinin desteklenmesini devlet büyüklerimizden talep ediyoruz. 150 senelik bu yapıyı korumak herkesin harcı değil. Herkes bunu koruyamaz. Daha önce buna benzer kovanları, sahipleri odun yapmak için doğramıştır. Fakat bu aile, dedemizin dedesinin yadigarı diye bu tarihi kovanları koruma altına aldı. Halen ilk yapıldığı gün gibi aynı şekilde doğal bal üretimi yapıyorlar. Bu özelliklerini dikkate aldığımızda, sadece kendi çabasıyla bugüne kadar getirdikleri bu eşsiz ve tarihi yapının gelecek nesillere aktarılması için sahip çıkılmasını ve desteklenmesini bekliyoruz.”
.
